Perkütan Koroner Girişimler

Perkütan Koroner Girişimler (PCI), koroner arter hastalığı olan hastalarda tıkanmış veya daralmış kalp damarlarını açmak için yapılan minimal invaziv bir tedavi yöntemidir. PCI’nin en yaygın uygulama şekli anjiyoplasti (balon anjiyoplasti) ve stent yerleştirilmesi işlemidir. Bu prosedür, kalp krizi, göğüs ağrısı (anjina) ve diğer koroner arter hastalığı semptomlarını hafifletmek ve kalp damarlarının yeniden kan akışını sağlamasına yardımcı olmak için kullanılır.

Perkütan Koroner Girişimler Neden Yapılır?

PCI, kalbi besleyen koroner arterlerdeki daralma veya tıkanıklıkların açılması için kullanılır. İşlem, aşağıdaki durumlarda önerilir:

1. Koroner Arter Hastalığı (KAH):
   • Kalp damarlarında daralma veya tıkanma sonucu kalp kasına yeterli oksijen gitmediğinde ortaya çıkan koroner arter hastalığının tedavisinde kullanılır.
2. Göğüs Ağrısı (Anjina):
   • Egzersiz veya stres sırasında koroner arterlerdeki tıkanıklık nedeniyle göğüs ağrısı yaşayan hastalarda, bu damarları açarak anjina semptomlarını hafifletmek için yapılır.
3. Kalp Krizi (Miyokard İnfarktüsü):
   • Kalp krizi geçiren hastalarda tıkalı damarların hızlı bir şekilde açılması hayati önem taşır. PCI, kalp krizinde tıkanmış bir damarı açmak ve kalp kasına kan akışını yeniden sağlamak için kullanılır. Bu, kalp kasındaki hasarı sınırlamak için çok etkili bir tedavi yöntemidir.
4. Koroner Arter Bypass Ameliyatına Alternatif:
   • Bazı hastalar için bypass ameliyatı yerine PCI tercih edilebilir. Özellikle bir veya iki damar tıkanıklığı olan hastalarda PCI daha az invaziv bir tedavi seçeneği sunar.

Perkütan Koroner Girişimlerin Hazırlığı

Perkütan koroner girişim (PCI) işlemi öncesinde hastaların dikkat etmesi gereken bazı hazırlıklar vardır:

• Tıbbi Geçmiş ve İlaç Kullanımı: Hastanın tıbbi geçmişi değerlendirilir. Hastanın kullandığı kan sulandırıcı ilaçlar veya diğer kalp ilaçları gözden geçirilir ve bazı ilaçların işlem öncesi kesilmesi gerekebilir.
• Aç Kalma: PCI işleminden önce en az 6 saat aç kalınması istenebilir.
• Kan Testleri: Kan pıhtılaşma durumu, böbrek fonksiyonları ve diğer genel sağlık parametrelerini değerlendirmek için kan testleri yapılır.
• Kontrast Madde Alerjisi: Eğer hastanın kontrast maddelere karşı alerjisi varsa, doktor bu konuda bilgilendirilmelidir. Bu durumda alerji önleyici ilaçlar verilebilir.
• Rahat Kıyafet: Hastalar işlemden sonra dinlenme süreci yaşayacağından, rahat kıyafetlerle gelmeleri önerilir.

Perkütan Koroner Girişimler Nasıl Yapılır?

PCI işlemi genellikle lokal anestezi altında yapılır ve hastanın uyanık olduğu bir ortamda gerçekleştirilir. İşlem aşağıdaki adımlarla gerçekleştirilir:

1. Damar Girişinin Hazırlanması:
   • PCI genellikle kasık bölgesinden (femoral arter) veya bilekten (radyal arter) yapılan bir kesi ile başlar. Bu bölge steril hale getirilir ve lokal anestezi uygulanır.
2. Kateter Yerleştirilmesi:
   • Küçük bir tüp (kateter) damar yoluyla kalbe ilerletilir. Kateter, koroner arterlerin başlangıcına yerleştirilir ve buradan koroner arterlere kontrast madde enjekte edilir. Bu kontrast madde, damarların röntgen altında görünmesini sağlar (anjiyografi).
3. Anjiyoplasti (Balon Anjiyoplasti):
   • Koroner arterdeki daralma veya tıkanıklık bulunduğunda, kateter yardımıyla daralmış bölgeye küçük bir balon yerleştirilir. Balon şişirilerek damarın genişlemesi ve kan akışının sağlanması sağlanır. Bu işleme balon anjiyoplasti denir.
4. Stent Yerleştirilmesi:
   • Genellikle balon anjiyoplastiden sonra damarın açık kalmasını sağlamak için bir stent (metalik tüp şeklinde bir yapı) yerleştirilir. Stent, arterin iç çeperine yerleştirilerek damarların daralma riskini azaltır ve kan akışını sağlar. Stentler çıplak metal stentler veya ilaç kaplı stentler (ilaçla kaplanmış ve damar içinde daralma riskini azaltan stentler) olabilir.
5. İşlemin Tamamlanması:
   • Stent yerleştirildikten sonra balon söndürülür ve kateter geri çekilir. Damarın giriş bölgesine baskı uygulanarak kanama durdurulur. Bazı durumlarda, baskı cihazı veya küçük bir dikiş sistemi kullanılabilir.

Perkütan Koroner Girişimlerin Riskleri

PCI, genellikle güvenli bir işlem olmasına rağmen, bazı riskler taşır. Potansiyel riskler şunlardır:

• Kanama: Giriş bölgesinde (bilek veya kasık) kanama olabilir. Bu durum genellikle baskı ile kontrol altına alınır.
• Kan Damarlarında Zedelenme: İşlem sırasında arterde yırtılma veya hasar meydana gelebilir.
• Kan Pıhtısı ve Stent Tıkanması: Stent yerleştirilmesi sonrasında, nadir de olsa kan pıhtısı oluşabilir ve stent tıkanabilir. Bu durumda acil müdahale gerekebilir.
• Kalp Krizi: İşlem sırasında veya sonrasında, tıkanıklığın açılması esnasında küçük bir kalp krizi meydana gelebilir.
• Alerjik Reaksiyon: Kontrast maddeye karşı alerjik reaksiyon gelişebilir.
• Böbrek Hasarı: Kullanılan kontrast madde böbrekler tarafından atıldığı için, nadir durumlarda böbrek fonksiyonlarında bozulma olabilir.

Perkütan Koroner Girişimlerin Sonuçları

PCI sonrası sonuçlar genellikle hemen değerlendirilir. İşlem sonrası koroner arterlerdeki kan akışının normale dönmesi beklenir ve bu da semptomların (göğüs ağrısı, nefes darlığı vb.) hafiflemesini sağlar. İşlem sonuçları şu şekilde olabilir:

1. Başarılı Sonuçlar:
   • Eğer daralmış veya tıkanmış damarlar başarıyla açılmışsa, hastanın göğüs ağrısı ve diğer semptomları hafifler. Stent yerleştirildikten sonra damarlar açık kalır ve kan akışı sağlanır.
2. İlaç Tedavisi Gereksinimi:
   • PCI işleminden sonra hastalara genellikle kan sulandırıcı ilaçlar (örneğin, aspirin, klopidogrel) reçete edilir. Bu ilaçlar, stent içinde pıhtı oluşumunu önlemeye yardımcı olur. Ayrıca hastanın durumu ve damarların durumu göz önüne alınarak kolesterol düşürücü ilaçlar (statinler) ve kan basıncını düzenleyen ilaçlar kullanılabilir.

Perkütan Koroner Girişim Sonrası İyileşme ve Takip

PCI işlemi genellikle hızlı iyileşme sağlar. Hastalar genellikle işlemden sonraki birkaç gün içinde normal aktivitelerine dönebilirler. İşlem sonrası dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:

• Dinlenme: İşlem sonrasında birkaç gün boyunca ağır fiziksel aktivitelerden kaçınılmalıdır. Özellikle giriş yapılan bölgenin iyileşmesi için zaman tanınmalıdır.
• İlaç Kullanımı: Doktor tarafından verilen kan sulandırıcı ilaçlar düzenli olarak kullanılmalıdır. İlaçların dozajı ve kullanım süresi doktorun önerisi doğrultusunda belirlenir.
• Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sigara içiliyorsa bırakılması, sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve stres yönetimi gibi yaşam tarzı değişiklikleri kalp sağlığını korumada önemlidir.
• Düzenli Kontroller: PCI işlemi sonrası düzenli olarak kardiyolog kontrollerine gidilmelidir. Stentlerin işleyişi ve damarların durumu izlenmelidir.

Perkütan koroner girişimler (PCI), koroner arter hastalığının tedavisinde etkili ve minimal invaziv bir yöntemdir. Tıkanmış veya daralmış koroner arterleri açarak, kalp krizini önlemeye ve kalp fonksiyonlarını iyileştirmeye yardımcı olur. PCI sonrası iyileşme genellikle hızlıdır ve uygun tedavi ile hasta yaşam kalitesinde önemli bir artış sağlanabilir.